Sociaal verlof, ook wel ‘verlof om dwingende reden’ genoemd.

Verschillende vormen van verlof helpen om gezin en werk te combineren. Sta je voor een crisismoment, zoals een spoedopname van je partner, dan kun je onder andere gebruik maken van het sociaal verlof.

Wat is sociaal verlof?

Om dwingende redenen kun je een onbetaald verlof nemen, het sociaal verlof. Dit soort verlof wordt ook wel omstandigheidsverlof, familiaal verlof of verlof om dwingende redenen genoemd.

Zonder eigen verlofdagen in te zetten kun je dus ‘gewettigd afwezig’ zijn op het werk. Sociaal verlof is een recht van de werknemer. Dit betekent dat (mits je de juiste bewijsdocumenten voorlegt) je werkgever je dit niet kan weigeren.

Opgelet: als je in de huidige coronacrisis niet kan gaan werken, dan val je terug op tijdelijke werkloosheid en gaat het niet om sociaal verlof.

Wanneer kan je sociaal verlof opnemen?

Je kunt niet zomaar sociaal verlof opnemen. Sociaal verlof dient om onvoorziene en ongeplande omstandigheden op te vangen. Per sector kan dit verschillen.

Als werknemer in de privésector kun je dit opnemen voor :

schade aan je woning door brand, inbraak of een natuurramp;
ziekte, ongeval of plotse hospitalisatie (voor een geplande operatie geldt dit niet) van je partner, (adoptie)kinderen of familieleden die onder hetzelfde dak wonen;
ziekte, ongeval of plotse hospitalisatie (voor een geplande operatie geldt dit niet) van je (schoon)kinderen of (schoon)ouders die niet onder hetzelfde dak woont;
oproeping in een rechtszitting waarin je partij bent;
elke andere gebeurtenis die je in onderling akkoord met je werkgever beschouwt als een dwingende reden.

Werk je bij een federale organisatie? Hier hangt de reden af van onder welk statuut je werkt

Statutairen, stagiairs en mandaathouders kunnen verlof om dwingende reden nemen voor :

ziekenhuisopname van een persoon met wie je onder hetzelfde dak woont of een bloed- of aanverwant in de eerste graad met wie je niet onder hetzelfde dak woont;
het opvangen van je kinderen jonger dan 15 jaar tijdens de schoolvakantie;
het opvangen van je mindervalide kinderen jonger dan 18 jaar tijdens de schoolvakantie;
het opvangen van je kinderen die onder het statuut van verlengde minderjarigheid werden geplaatst tijdens de schoolvakantie;
andere dwingende redenen die door je dienst erkend zijn.

*voor ziekte of ongeval van je partner, bloed- of aanverwanten, (adoptie)kinderen, iemand over wie je pleegvoogdij uitoefent of iemand die in je gezin geplaatst werd, en waarmee je samenleeft onder hetzelfde dak, krijg je maximum vier dagen per kalenderjaar uitzonderlijk verlof wegens overmacht.

Contractuelen kunnen verlof om dwingende reden nemen voor :

ziekte, ongeval of hospitalisatie van iemand met wie je onder hetzelfde dak woont;
ziekte, ongeval of hospitalisatie van een bloed- of aanverwant in de eerste graad met wie je niet onder hetzelfde dak wonen;
schade aan je woning door brand of een natuurramp;
een verschijning als partij voor een rechtbank;
andere gebeurtenissen die in onderling akkoord als een dwingende reden beschouwd worden.

Als onderwijspersoneel kun je verlof nemen wegens overmacht :

Dit verlof geldt zowel voor vastbenoemde, tot de proeftijd toegelaten als tijdelijke personeelsleden en kunnen dit nemen als je door overmacht, aanwezig moet zijn, voor

je partner, een bloed – of aanverwante van jezelf of je samenwonende partner wonende onder hetzelfde dak wegens ziekte of ongeval;
een met het oog op zijn adoptie of pleegvoogdij opgenomen persoon wonende onder hetzelfde dak wegens ziekte of ongeval.

Hoe lang kun je sociaal verlof nemen en word je betaald?

Je werkt in de privésector :

je hebt maximaal 10 werkdagen per jaar recht op sociaal verlof. Werk je deeltijds, dan is dat maximum beperkt in verhouding tot je arbeidsprestaties.
je ontvangt geen loon de dagen dat je familiaal verlof opneemt. Dit leidt niet tot een vermindering op je eindejaarspremie of andere bij cao toegekende voordelen.

Je werkt bij een federale organisatie:

Statutairen, stagiairs en mandaathouders:

je hebt recht op maximaal 45 werkdagen per jaar op verlof om dwingende redenen. Werk je deeltijds, dan is dat maximum beperkt in verhouding tot je arbeidsprestaties;
je ontvangt geen loon de dagen dat je verlof om dwingende redenen opneemt. Dit leidt niet tot een vermindering op het jaarlijks vakantieverlof;

je hebt recht op 4 werkdagen per jaar op verlof wegens overmacht;
je ontvangt wel loon de dagen dat je verlof wegens overmacht opneemt. Dit leidt niet tot een vermindering op het jaarlijks vakantieverlof.

Contractuelen:

je hebt recht op maximaal 10 werkdagen per jaar op verlof om dwingende redenen. Werk je deeltijds, dan is dat maximum beperkt in verhouding tot je arbeidsprestaties;
je ontvangt geen loon de dagen dat je verlof om dwingende redenen opneemt. Dit leidt niet tot een vermindering op het jaarlijks vakantieverlof.

Je werkt voor het onderwijs:

je hebt maximaal 4 werkdagen per jaar recht op verlof wegens overmacht, te nemen in volledige dagen;
je hebt maximaal 8 werkdagen per jaar recht op verlof wegens overmacht, te nemen in volledige dagen, voor jouw kind of deze van je partner zolang het kind geen 12 jaar is en jullie onder hetzelfde dak wonen;
je ontvangt wel loon de dagen dat je verlof wegens overmacht opneemt.

Hoe vraag ik sociaal verlof aan?

Je verwittigt zo snel mogelijk je werkgever en bezorgt hem een bewijs met de gepaste documenten.

Bronnen :

Belgium.be
Kind en gezin
Gezinsbond
Fedweb.belgium.be
Onderwijs Vlaanderen